TNO ontwikkelde in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) het Stoffen Informatie Systeem, of kortweg SIS. Dit moet toegang van alle informatie over gevaarlijke stoffen in diverse (publiek toegankelijke) databases en online vereenvoudigen.
Werken met chemische stoffen
In Nederland overlijden jaarlijks ruim 4.000 mensen als gevolg van langdurige blootstellingen op het werk. In driekwart van de gevallen ligt dat aan blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Informatie over gevaarlijke stoffen staat verspreid over databases en websites. Denk aan relevante blootstellingsniveau ’s, blootgestelde populatie, actuele grenswaarden, werkende beheersmaatregelen en geassocieerde beroepsziekten voor bijvoorbeeld oplosmiddelen, chroom-6, houtstof en lasrook. Bovendien vereist interpretatie van de beschikbare informatie veel kennis. SIS biedt nu een handreiking bij identificatie, evaluatie en actie bij het gebruik van gevaarlijke stoffen.
De gebruiker moet wel even toegang aanvragen voor de openbare, online tool.
SZW
“In 2019 klopten we als SZW aan bij TNO. Soms moeten we snel informatie krijgen over een specifieke chemische stof en het gebruik daarvan. En gezien de vele duizenden stoffen op de markt beschikken we niet altijd direct over de juiste gegevens. SIS zorgt voor tijdwinst, ordening en interpretatie bij vragen als ‘Waar komt stof x voor? Welke bedrijfstakken werken met stof x? Hoeveel mensen worden potentieel blootgesteld aan stof x?’ en Welke maatregelen zijn er om blootstelling aan stof x te beheersen?’
De tool toont waar je kunt zoeken en zoekt voor je. Hiermee dient het als katalysator om uit diverse bronnen informatie over gevaarlijke stoffen te halen. Het is leuk om te merken dat partijen als de Sociaal Economische Raad (SER), kennisinstituten en de Gezondheidsraad SIS ook oppikken”, vertelt Rokus Renirie, beleidsmedewerker Gezond en Veilig werken bij SZW.
Arbeidsinspectie
TNO ontwikkelde ook nog een analyseplatform, SIS analytics. Dat makt gebruik van alle data in SIS. Er liggen nog ideeën om meer voorspellende modellen te ontwikkelen (SIS predictives).
“Voor de Nederlandse Arbeidsinspectie, tot voor kort iSZW (inspectie SZW) voegden we een schil aan het basis-SIS toe. Deze spin-off van de originele SIS helpt hen nog meer risicogestuurd te inspecteren. Met behulp van artificial intelligence (AI) ondersteunt deze specifieke tool, inspecties te prioriteren op basis van bedrijfsdata. Gebruik van onder andere AI, tekst mining en web scraping in een dergelijke tool biedt overigens kansen voor allerlei partijen”, benadrukt Kuijpers van TNO.
Wisselwerking gevraagd
Renirie en Kuijpers hopen dat er steeds meer wisselwerking gaat optreden wanneer alle stakeholders gebruik gaan maken van de tool. “TNO wil graag meer partijen betrekken bij de doorontwikkeling van SIS. Zo kan ik me bijvoorbeeld voorstellen dat informatie uit deze tool meerwaarde biedt binnen het kersverse, Landelijk EXpertise CEntrum Stoffengerelateerde beroepsziekten (LEXCES). Dat opent 1 juli 2022 zijn deuren. Ik nodig alle geïnteresseerden uit een kijkje te nemen en vooral te laten weten wat ze ervan vinden.
