Weet u waar 0tolerance voor staat? Het streven naar nul incidenten in de chemie. Iets dat in de watersector en met name in het persleidingenbeheer nog niet zo leeft. Dat hield Cornelis de Haan van Watersolutions de zaal met Capwat-deelnemers op 22 maart 2023 tijdens Aqua Nederland voor. Hij sprak namens Rioned en Stowa.
Persleidingbeheer
In een reeks samenhangende projecten ontwikkelen Stichting Rioned en Stowa namelijk innovatieve methoden om het persleidingenbeheer verder te professionaliseren. In Nederland ligt circa 13.000 kilometer persleidingen voor het jaarlijks transport van ruim 1,9 miljard m3 afvalwater. De veelal 30 tot 50 jaar oude leidingen zorgen voor zo’n 200 incidenten per jaar. Uit de eerste inspecties lijkt het grootste deel nog in goede conditie maar specifieke stukken vragen onmiddellijke aandacht. En het aantal incidenten gaat naar verwachting met het toenemen der jaren stijgen. Want ik weet niet of u een dezer dagen ook het Chinese huis zag verdwijnen in een sinkhole, maar dat kan dus gebeuren. De Haan vroeg de aanwezigen in Gorinchem of zij dit acceptabel vinden.
Tja, in het noorden liggen de leidingen niet zo precair en richten ze zich op de top10 kritieke punten. Bovendien valt de arbeidskrapte daar mee en kunnen ze direct acteren bij een calamiteit vertelde iemand uit de zaal. Dus predictive maintenance en nul incidenten staat daar niet op de agenda.
Calamiteit
Overigens wel bij de gemeente Zwijndrecht bleek uit de presentatie op Capwat. Marko Pijnenburg begon daar in 2019 als Beheerder gemalen en persleidingen en kreeg meteen dat jaar vier calamiteiten voor zijn kiezen. De eerste al direct in januari. Er lag een calamiteitenplan dat snel in gang werd gezet. Op de locatie liggen vier stelsels dus overschakelen en een gedeelte naar de Oude Maas afvoeren (met toestemming van Rijkswaterstaat natuurlijk) losten het euvel tijdelijk op. Maar of de andere leidingen nou extra belasting te verwerken kregen, instabiele grond de boosdoener was of de vuilniswagen steeds op een t-stuk keerde, in ieder geval kwamen er nog drie incidenten achteraan.
Bij een van de breuken vervingen ze meteen maar een heel stuk om verdere risico’s uit te sluiten. Dat doet Pijnenburg nu sowieso met een heel revisieplan. Van Skygeo om grondbeweging in kaart te brengen tot aan klic-meldingen als er iemand te dicht bij een leiding graaft. Hij hoopt met Aquaint-onderzoek in kaart te krijgen waar de precaire punten liggen. Overigens bleek uit de aansluitende discussie meteen dat het staat of valt bij eigenaarschap en personeel. Dat verschilt namelijk per leidingbeheerder.
Start innovatieprogramma
Om daar toch iets meer de vinger achter te krijgen, sloegen Stowa, Stichting Rioned en een groot aantal persleidingbeheerders begin 2018 de handen ineen. Zij proberen nu met een gezamenlijk uit te voeren innovatieprogramma weer grip te krijgen op de langetermijninvesteringsbehoefte. Inmiddels telt hun Innovatieprogramma Professioneel Persleidingenbeheer partners als waterschappen en gemeenten, deskundigen vanuit universiteiten, de kennisinstituten Deltares en TNO, ingenieursbureaus en Het Waterschapshuis. Het programma ontvangt financiële ondersteuning vanuit TKI-watertechnologie, NWO en Fonds Collectieve Kennis Civiele Techniek. Nog niet betrokken maar dat graag doen? Meld u bij: Ton Beenen, programmamanager bij Stichting RIONED, ton.beenen@rioned.org.
Overigens organiseert Deltares ook regelmatig cursussen voor persleidingbeheerders.
