Volgens Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir wint iedereen bij een betere waterkwaliteit. “Fauna en flora krijgen opnieuw meer kansen. Minder vervuiling betekent ook minder zuiveringsstappen om het water te kunnen gebruiken als drinkwater of in de industrie en de landbouw.” Minister Zuhal Demir sprak tijdens een analysedemonstratie bij een van de 51 RWZI’s waar Aquafin nog meer fosfor uit het water gaat halen.
Betere waterkwaliteit
Schone en veilige waterlopen dragen ook bij aan een aangenamere leefomgeving. Demir: “Om ervoor te zorgen dat onze waterkwaliteit in een stroomversnelling raakt, geven we prioriteit aan die gebieden waar we het hoogste milieurendement kunnen realiseren. Met extra investeringen halen we op 51 locaties nog beter het fosfor uit het afvalwater. Zo kan properder water terug naar de beek gebracht.”
Concentratienormen
Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) voor agglomeraties boven de 2.000 inwonersequivalenten moeten voldoen aan concentratienormen en verwijderingspercentages voor fosfor. Op 51 installaties haalt Aquafin al meer fosfor uit het afvalwater dan de norm voorschrijft, 85 procent in plaats van 80. Afvalwater bevat veel fosfaten, ongeveer 0,75 kg per persoon per jaar. Die komen uit was- en schoonmaakmiddelen maar ook via menselijke urine in het afvalwater terecht. Maar het bedrijf wil meer fosfor uit waterlopen halen dan alleen die van gezuiverd afvalwater. Ook dat van de landbouw en door bodemerosie.
Streefwaarde van 0,3 mg/l
Voor een goede waterkwaliteit zoals de Kaderrichtlijn Water beoogt, mag de totale fosforconcentratie in de waterlopen in Vlaanderen niet hoger liggen dan 0,14 mg/l. Die ambitieuze streefwaarde bereiken, vraagt inspanningen van verschillende sectoren. “Op die 51 RWZI’s trekken we het verwijderingspercentage op tot 95 procent,” stelt Kathleen Moons, procesingenieur bij Aquafin. “Dat betekent op jaarbasis dat we zo’n 70 ton fosfor extra verwijderen. Samen met de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) bepaalden we de locaties voor deze verdergaande verwijdering. Dat gaat op kwetsbaarheid van de waterloop waarin we lozen. We streven naar een concentratie van 0,3 mg/l, waar de norm vandaag 1 of 2 mg/l is. Het verschilt wel per RWZI.”
De 51 geselecteerde RWZI’s worden hiervoor uitgerust met een fosfaatmonitor. Hoe dat precies gaat, leest u vanaf 27 juni 2023 in ons digitale magazine water.
Fosfor als grondstof terugwinnen
In de toekomst biedt extra fosforverwijdering ook mogelijkheid om meer van deze grondstof terug te winnen uit het slib. Nodig door de essentiële bouwsteen voor de groei van alle levende organismen en dus ook de mens die het bevat. Maar anderzijds ook door de onder druk staande voorraden ervan. De fosfaatertsen voor meststoffen komen voornamelijk uit Marokko en Rusland. Naast slinkende voorraden in deze mijnen dwingen ook geopolitieke risico’s tot herkomstspreiding zoals hergebruik. Aquafin zegt zo’n 15 procent van de fosforbehoefte in Vlaanderen te kunnen invullen bij maximale fosforrecuperatie. Dat kunnen ze opschroeven tot 20 procent bij aanscherping van de wet- en regelgeving.
De verdergaande fosforverwijdering in het waterzuiveringsproces biedt overigens nog een voordeel. Hoe meer fosfor er wordt opgeslagen in het slib, hoe meer er nadien ook kan worden teruggewonnen. Aquafin plant momenteel de bouw van een slibmonoverwerker op de site van Arcelor Mittal in Gent. Die gaat het teveel aan slib verwerken dat overblijft na het zuiveren van huishoudelijk afvalwater. In de resterende biomassa zitten naast energie andere grondstoffen, zoals de opgeslagen fosfor. “
